|
|
|
DLA TURYSTY • Miejscowości, które warto odwiedzić
|
|
powrót
|
|
Wielkie Chełmy
|
Od końca XIX wieku władała nimi rodzina Sikorskich, których mauzoleum znajduje się koło kościoła w Brusach. W latach 1852-53 rodzina zbudowała dworek w stylu neogotyckim, w którym przebywali politycy i działacze gospodarczy. Na początku XX wieku został on rozbudowany. Wielkie Chełmy gościły prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Stanisława Wojciechowskiego, ponadto bywali tam profesor Kazimierz Nitsch, kompozytor Feliks Nowowiejski oraz generał Józef Haller i Roman Dmowski. W czasie II wojny światowej wielkie Chełmy zajęli Niemcy - tam usadowiła się S i Jagdkomando. Wokół dworku rozciąga się park, założony w XVIII wieku z licznymi pomnikami przyrody. Rosną tam lipy, jesiony, wiązy, klony, dęby. W 1945 roku w wyniku reformy rolnej majątek rozparcelowano a w dworku usytuowano szkołę podstawową. 1 września 1999 roku szkole nadano imię Stanisława Sikorskiego, pierwszego starosty powiatu chojnickiego II Rzeczypospolitej, szambelana papieskiego, kaszubskiego ziemianina, realizatora pracy organicznej na Pomorzu . Stanisław Sikorski - kaszubski ziemianin, działacznarodowy, poseł do sejmu pruskiego, realizator idei pracy organicznej na Pomorzu.urodził się dziewiątego lutego 1855 roku w Wielkich Chełmach jako syn właścicieli dóbr wielkochełmskich oraz innych majątków. Po ukończeniu gimnazjum w chojnicach odbył studia politechniczne uzyskując specjalność budowniczego mostów. W roku 1883 przejłą zarzą dóbr WielkieChełmy, które później stały się jego własnością. Kontynuował wnich nowoczesną gospodarkę. Dochody z folwarków rolnych umożliwiły mu zakup dalszych majątków. Dysponując ogromnym majątkiem ziemskimlokował swój kapitał także w przemysle i handlu. Był udziałowcem spółki w Czersku, w której piastował funkcję wiceprezesa rady nadzorczej. W 1883 roku został prezesem Rady Nadzorczej Banku Ludowego w brusach. W 1898 roku Stanisław Sikorski wspólnie z ks. Boltem zorganizował masową spółkę Kupiec, w 1904 roku spółkę Bazar, a w 1913 roku założyli spółkę Ceres, która przejęła z rąk prywatnych młyn parowy z piekarnią i przedsiębiorstwo handlu zbożem. Sikorski był też członkiem powstałego w 1900 roku Związku Ziemian. Brał udział we wszystkich poczynaniach społeczeństwa polskiego. Był założycielem i prezesem Polsko-Katolickiego Towarzystwa Ludowego w Brusach. Będąc kasjerem Towarzystwa Przyjaciół Nauk na parafię Brusy i Leśno przyciągnął do tej organizacji liczną grupę chłopów. Pozycja majątkowa i autorytet Sikorskiego w społeczeństwie spowodowały, iż znalazł się w orbicie działań politycznych. W 1908 roku został posłem do sejmu pruskiego okręgu lubawskiego. Powierzenie mu wielu funkcji honorowych świadczyło o jego dużym autorytecie. W sprawach kościelnych współpracował m.in. z księdzem Drapiewskim ze Swornychgaci. W 1913 roku zxa zasługi dla Koscioła otrzymał tytuł szambelana honorowego papieża Piusa X. Od 1919 roku był komisarycznym starostą. Jego sekretarką była znana pisarka kaszubska Anna Łajming.
zobacz na mapie gminy
zobacz galerię - Wielkie Chełmy wczoraj i dziś
|
|
|
|
 |
