Kościół pw. Wszystkich Świętych w Brusach Brusy (Parafia Wszystkich Świętych)
Adres: ul. Kościelna 3, 89-632 Brusy Fax: 052/ 398 22 47
Miejscowości: Antoniewo, Asmus, Czarniż, Czarnowo, Czapiewice, Czernica, Czyczkowy, Dąbrówka, Małe Glino, Małe Chełmy, Męcikał, Młynek, Lubnia, Wielkie Chełmy, Zalesie, Żabno
Odpusty: Matki B. Szkaplerznej Niedziela Po 16 Lipca Męki Pańskiej Piąta Niedziela Wielkiego Postu
Nabożeństwa: Dni powszednie: 6:30, 8:30, 18:00 Niedziele i święta: 7:20, 9:00, 11:00, 18:00 Święta zniesione: 6:30, 8:30, 16:00, 18:00 Najcenniejszym zabytkiem Brus jest monumentalna świątynia zbudowana w latach 1876-1879. Inicjatorem budowy był ówczesny Proboszcz Ksiądz Augustyn Wika-Czarnowski. Kościół zaprojektowany w stylu neoromańskim przez Adolfa Dankerta z Brandenburga posiada trójnawową budowę. Bryłę kościoła charakteryzują dwie zblokowane strzeliste wieże. Niesamowite wrażenie robi jej ogrom – 60,9 m długości, 26 m szerokości i 12 m wysokości. W nawie południowej znajduje się ciekawy barokowy ołtarz „bracki” z XVII wieku, pochodzący z poprzedniego drewnianego kościoła. W jego centrum zwraca uwagę obraz Matki Boskiej Szkaplerznej z XVIII wieku, przysłaniamy innym malowidłem ukazującym Matkę Bożą jako Królową Wszystkich Świętych. Na dwukondygnacyjnym chórze znajdują się organy firmy Zauera z Frankfurtu nad Odrą, sprowadzone w roku 1880. Ołtarz główny, dzieło Juliusza Zindlera z Chojnic, zakupiony w roku 1883 uległ zniszczeniu podczas kończących się w 1945 roku działań wojennych. Obecny ołtarz główny powstał w 1950 roku według projektu artysty malarza Władysława Drapiewskiego z Pelplina, który też jest wykonawcą obrazu Chrystusa Króla. Nawę północną zdobi XVIII-wieczny krucyfiks, pochodzący z wcześniejszego kościoła. Z drugiej połowy XIX wieku pochodzą: chrzcielnica, ambona, droga krzyżowa i dwa konfesjonały, które są arcydziełami sztuki snycerskiej „szkoły monachijskiej”. Od 1990 roku wzbogacono kościół o trzy nowe ołtarze: matki Bożej Częstochowskiej, Miłosierdzia Bożego i Świętego Huberta. W 1999 roku dokonano pełnej iluminacji zewnętrznej bryły kościoła.
| Bruski kosiół z zewnątrz |
| ... z "lotu ptaka" |
| ... nocą |
| oraz wewnątrz. | Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Kosobudach
Kosobudy (Parafia Najwiętszego Serca Pana Jezusa)
Adres: Kosobudy, 89-632 Brusy
Telefon: 052/ 398 31 24
Miejscowości: Kinice, Chłopowy
Odpusty: Najwiętszego Serca Pana Jezusa Ipsa Die
Nabożeństwa: Dni powszednie: 18:00 Niedziele i święta: 8:00, 11:00:zimą, 9:00, 12:00 Święta zniesione: 8:00, 18:00 Kościół parafialny pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa został zbudowany w 1871 roku. Pozostałość po samodzielnej parafii ewangelicko-augsburskiej, istniejącej od 1863 roku. Po II wojnie światowej świątynię przejęła parafia bruska. Kościół wyświęcono 7 kwietnia 1945 roku. Od 1975 roku stanowi siedzibę nowej, rzymsko-katolickiej parafii kosobudzkiej. Pierwszym proboszczem był ksiądz Bolesław Śledź. Od lipca 1998 roku probostwo objął ksiądz Mirosław Romanowski. Kościół jest murowany, jednonawowy. Prezbiterium jednoprzęsłowe, zamknięte pięciobocznie. Przy prezbiterium dwie zakrystie: dla ministrantów i dla księdza. Boczne ołtarze figura Matki Boskiej, wieczna lampka w kształcie winogron przy tabernakulum, 4 witraże oraz 10 okien z szybami kolorowymi. Strop drewniany, wzmocniony belkami. Do wyposażenia należą: chrzcielnica, dwa dzwony z 1980 roku i sygnaturka dzwonu pochodząca prawdopodobnie z początku XIX wieku, ławki z jesionu. W kościele znajdują się również późnobarokowe organy zbudowane w 1800 roku zgodnie z tabliczką umieszczoną na najgrubszej piszczałce. Pochodzą z kościoła Najświętszej Marii panny w Wiedniu. W 1864 roku zostały przywiezione do Brus. Najprawdopodobniej zostały sprowadzone z kościoła w Brusach i sprzedane ewangelickiej gminie w Kosobudach. Dach kościoła jest dwuspadowy, obecnie kryty blacha miedzianą, do 1997 roku pokryty był łupkiem angielskim. Wieża o wysokości 34 metrów jest zwieńczona pięcioma krzyżami. Kościół pw. Podwyższenia Świętego w Leśnie Leśno (Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego)
Adres: ul. Kard. St. Wyszyńskiego 2, 89-634 Leśno
Telefon: 52 398 17 78 http://lesno.diecezja-pelplin.pl/
Miejscowości: Główczewice, Kaszuba, Kruszyn, Lamk, Lendy, Milachowo, Orlik, Parzyn, Peplin, Przymuszewo, Rolbik, Skoszewko, Warszyn, Widno, Windorp, Wysoka Zaborska
Odpusty: Podwyższenia Krzyża Świętego Niedziela Po 14 Wrzenia
Nabożeństwa: Dni powszednie: 17:00 (zimą), 18:00 (latem) Niedziele i święta: 8:00, 10:00, 11:30 Święta zniesione: 8:00, 10:00, 18:00 Kościoły filialne : Rektorski Ss Franciszkanek Pw. Chrystusa Króla (w Orliku)
Drewniany kościół pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża św. w Leśnie. zbudowany został ok. 1642 r. a następnie poważnie przebudowany po 1710 r. Na początku XIX w. dobudowano od zachodu wieżę a już w XX w. kruchtę zachodnią. Kościół w obecnym kształcie architektonicznym, będącym wynikiem złożenia się kilku faz budowlanych, stanowi szczególny przypadek drewnianej architektury sakralnej na Kaszubach. Istotnym wyróżnikiem w bryle architektonicznej jest charakterystyczna wieża. Wieża kościoła leśnieńskiego zwęża się ku górze oraz posiada charakterystyczną raczej dla południowej Polski izbicę. Odmienność rozwiązania wieżowego potęguje jej wysokie spiczaste zwieńczenie. Zarówno ściany wieży jak zwieńczenie pokryte są gontem. Innym takim szczególnym wyróżnikiem, aczkolwiek będącym również efektem późniejszej przebudowy, jest trójnawowy korpus. Rozwiązania wielonawowe w niewielkich wiejskich kościołach, nie tylko drewnianych, w tym regionie należą do rzadkości. Wśród drewnianych kościołów jest to jedyne tego typu rozwiązanie w przeciwieństwie do południa Polski gdzie drewniane kościoły, szczególnie nowożytne są wielonawowe. Główne wejście do kościoła umieszczono w północnej ścianie co jest również znaczącym odstępstwem od tradycji sytuowania wejść w elewacji południowej lub zachodniej. Jest to również odstępstwo od tradycji funkcjonowania wnętrza kościelnego. Już w XX w. ściany wewnętrzne prezbiterium, korpusu nawowego i kolumn wspierających chór muzyczny oczyszczono z X1X-wiecznej olejnej malatury. Obecnie działają kolorem i fakturą surowego zapokostowanego drewna. Ten czysto estetyzujący zabieg, na pewno dyskusyjny z konserwatorskiego punktu widzenia, zdominował obecny charakter wnętrza. Współcześnie poddano konserwacji cenne XVII- i XVIII-wieczne wyposażenie kościoła. Na szczególną uwagę zasługuje XVII- wieczna barokowa Grupa Ukrzyżowania z belki tęczowej oraz także XVII- wieczne ołtarze. Zachował się również interesujący prospekt organowy z początków XVIII w. i ołtarz boczny z prezbiterium z poł. XVIII w. Kościół w Leśnie zarówno z uwagi na nietypowy styl architektoniczny jak i zachowane zabytkowe wyposażenie jawi się jako niezwykle cenny zabytek drewnianej architektury sakralnej. Na tle innych kościołów drewnianych regionu świadomie tradycyjnych w formach nawiązujących do halowych kościołów gotyckich, kościół w Leśnie, szczególnie jego trzy ostatnie fazy przebudowy świadczą o dążności fundatorów i wykonawców do osiągnięcia formy oryginalnej, nie pozbawionej wpływów z innych środowisk, dążąc do formy rozbudowanej i plastycznej. W 1975 r. wykonano konserwacje ołtarzy, ambony, organów i chóru muzycznego. Oczyszczone ściany wewnętrzne pokryto warstwą pokostu zmieniając tym tradycyjny charakter wnętrza. Ostatni remont przeprowadzono w 1993-1994 r. wymieniając zewnętrzne odeskowanie gontowe pokrycie dachów i ścian wieży.
| |
| |
| |
|