W dniach 14-15 października br. w Chacie Kaszubskiej w Brusach Jagliach odędzie się konferencja pn. "Jesienne Warsztaty Antropologiczne". Warsztaty poprowadzą wybitni spacjaliści zajmujący się antropologią, sztuką ludową, folklorem itp.
Konferencja naukowa poświęcona sztuce ludowej – INFORMACJA przygotowana przez kierownika naukowego warsztatów prof. dr hab. Ewę Nowina-Sroczyńską z Zakładu Antropologii Katedry Etnologii Uniwerystetu Łódzkiego.
Tytuł konferencji: Jesienne warsztaty antropologiczne. Oblicza sztuki nieprofesjonalnej. Narracje, prezentacje, recepcje.
Uzasadnienie merytoryczne:
Przez wiele lat środowisko etnologów w Polsce nie spotkało się by dyskutować o sztuce ludowej. Problematyka ta poruszana była oczywiście w publikacjach naukowych i konferencjach, jednakże tematem tym zajmowano się wyrywkowo i były to najczęściej pojedyncze, często marginalne wystąpienia bądź monograficzne publikacje, często prace doktorskie i magisterskie bądź wydawnictwa o charakterze albumowym zawierające niewielkich rozmiarów artykuły.
Problematyka sztuki ludowej zawsze gościła w jednym z najważniejszych pism etnograficznych w Polsce – Polskiej Sztuce Ludowej wydawanej przez Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, które jednak od wielu lat bardzo rozszerzyło zakres prezentowanych tekstów stając się publikacją traktującą o bardzo szeroko pojmowanej humanistyce. Ta przemiana charakteru owego pisma zbiegła się ze zmianą jego tytułu na początku lat 90-tych. Obecnie nosi tytuł: „Polska Sztuka Ludowa – Konteksty”. Nie bez przyczyny przywołuję tu ten antropologiczny kwartalnik, gdyż to na jego łamach odbyła się ostatnia i niemal jedyna tak szeroka naukowa dyskusja polskiego środowiska etnograficznego. Dyskusja ta wywołana została ankietą opracowaną przez młode pokolenie polskich naukowców, dotyczącą kształtu i przyszłości nauk etnologicznych. Ankietę rozesłano w połowie 1980 roku a jej wyniki opublikowano w połowie następnego roku. Ankieta zatytułowana: „Etnografia - Etnologia – Antropologia kultury – Ludoznawstwo. Czym są? Dokąd zmierzają?”, zawierała jedynie trzy pytania, przy czym pytanie drugie brzmiało „Jakie miejsce zajmuje w etnografii problematyka badań nad kulturą artystyczną ludu (a zwłaszcza nad sztuką)? Pozostałe dwa pytały o to czym jest etnografia oraz jaka jest jej przyszłość. Redakcji i opracowania ankiety podjął się prof. Ludwik Stomma ówczesny pracownik Instytutu Sztuki PAN, obecnie profesor paryskiej Sorbony. Dyskusja ta doprowadziła do zmiany paradygmatu w zakresie naukowych - antropologicznych badań nad kulturą. Do dziś owa dyskusja jest aktualnym tekstem i wykładnią szeroko cytowaną przez wszystkich etnologów zajmujących się kulturą i sztuką ludową. Jest podstawową, obowiązkową lekturą na wszystkich uniwersytetach kształcących etnologów i antropologów kultury w Polsce. Powodem tego niestety nie jest jedynie jej niezaprzeczalna aktualność, lecz w dużej mierze brak późniejszych publikacji, które by tak szeroko podejmowały tę problematykę, włączając do dyskusji tak liczne grono naukowców analizujących zjawisko sztuki ludowej w Polsce. Uznano wtedy, iż ten tak ważny aspekt kultury, jakim jest sztuka ludowa nie doczekał się niestety dobrych metod badawczych. W zakończeniu do podsumowania będącego wstępem dla publikowanych jedenastu wypowiedzi Ludwik Stomma napisł: „Wolno wierzyć, że dyskusja sprowokowana przez niniejszą ankietę nie będzie słomianym ogniem, że choćby na marginesach, choćby w sposób niezamierzony, przyczyni się do kolejnych sporów i przemyśleń”.
Taką właśnie funkcję chciałbym nadać przygotowywanej w Brusach konferencji, gdyż jak stwierdziła profesor Sroczyńska - bardzo brakuje forum wymiany myśli na temat naukowych badań sztuki nieprofesjonalnej, ludowej.
PROGRAM:
Dzień pierwszy-14 października
10.00 Uroczyste otwarcie warsztatów
•Burmistrz Brus, mgr inż. Jerzy Fijas
•Dyrektor Muzeum Zachodnio-Kaszubskiego, mgr Janusz Kopydłowski
•Kierownik Zakładu Antropologii Kulturowej Katedry Etnologii Uniwersytetu Łódzkiego, prof. dr hab. Ewa Nowina-Sroczyńska
10.30 Otwarcie wystawy „Józef Chełmowski – człowiek renesansu”
Będziemy również gośćmi Józefa Chełmowskiego w jego prywatnym muzeum wyobraźni
11.45 Przerwa
12.00 Inauguracja sesji naukowej:
"Oblicza sztuki nieprofesjonalnej. Narracje, prezentacje, recepcje"
Słowo wstępne i prowadzenie prof. dr hab. Ewa Nowina-Sroczyńska
•prof. dr hab. Czesław Robotycki, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ, Kraków, Biografia twórcy ludowego jako prawda artystyczna
•dr Krzysztof Piątkowski, Katedra Etnologii UMK, Toruń, Kultura ludowa, sztuka ludowa – co to dzisiaj znaczy?
•dr Krystyna Piątkowska, Katedra Etnologii UŁ, Łódź, Dariusz M. Między parodią demiurga a dramatem PR
14.00 Przerwa obiadowa
16.00 Prezentacje filmowe. Twórcy nieprofesjonalni w filmie dokumentalnym
•Wpinanie księżyca, reż. Andrzej Czulda
•Kalwaria Marii Wnęk, reż. Andrzej Różycki
•Trąbita, róg, gajdy Jana Kawuloka, reż. Witold Żukowski
•Jarosława Furgały modlitwa w drewnie, reż. Andrzej Różycki
Dzień Drugi-15 października
Prowadzi: prof. dr hab. Czesław Robotycki
9.30
•prof. dr hab. Ewa Nowina-Sroczyńska, Katedra Etnologii UŁ, Zobaczyć i mieć przyjemność w widzeniu”. Twórcy ludowi w filmie etnograficznym
•prof. dr hab. Jan Święch, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ, Kraków, Kolekcjonowanie i prezentacje sztuki nieprofesjonalnej w polskich muzeach etnograficznych
•mgr Iwona Święch, Muzeum Historii Fotografii, Kraków, Dotknięcie. Szczególna sytuacja artystyczna
11.00 Przerwa
11.30
•dr Hubert Czachowski, Muzeum Etnograficzne w Toruniu, Sztuki i sztuczki ludowej sztuki
•mgr Tomasz Siemiński, Muzeum Zachodnio-Kaszubskie w Bytowie, Ikonosfera z krasnalami czyli od domowego demona do figury ogrodowej
•mgr Katarzyna Kuligowska, Muzeum Narodowe w Gdańsku, Tam i kiedyś –fotograficzne przedstawienia artystów (post)ludowych
13.30 Przerwa obiadowa
14.30 Zapraszamy na wanogę
17.00 Projekcja filmu o Józefie Chełmowskim zrealizowanego przez Muzeum Zachodnio-Kaszubskie w Bytowie
18.00 Zakończenie sesji
------------
Kierownik naukowy warsztatów: prof. dr hab. Ewa Nowina-Sroczyńska.
Organizatorzy: Urząd Miejski w Brusach, Muzeum Zachodnio-Kaszubskie w Bytowie, Katedra Etnologii Uniwersytetu Łódzkiego.
|
Archiwum
